فاکتورهای مهم در طراحی و ساخت استخرها
شاید در گذشته فرصت‌ها برای شنا کردن و یا لذت بردن از آب به اندازه امروز محدود نبود. در گذشته وجود آب‌ها و رودخانه‌های روان فراوان و یا دریاچه‌های پر آب محیط خوبی برای آبتنی و گذران اوقات فراغت بود و کمتر کسی به فکر ساخت استخر در باغ یا خانه خود بود. اما امروزه همه چیز تغییر کرده و آن امکانات دیگر در دسترس ما قرار ندارند. ضمن اینکه پیشرفت شهرها و کمبود فضا نیز باعث شده که ما از طبیعت فاصله بگیریم.
همچنین شیوع بیماریهای همه گیر مانند کرونا و احتمال بروز بیماری های ناشناخته و خطرناک مشابه در آینده ، اکنون بیشتر از هروقت دیگری ساخت استخر و فراهم کردن یک محیط کوچک مفرح در خانه، حیاط، ویلا و یا باغ خود ایده ایست مناسب یا حتی لازم .
اما ساخت استخر اصول و قواعد خاص خود را دارد که در ادامه این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
فهرست مطالب
۱. شکل هندسی استخر
هیچ محدودیتی در ساخت شکل هندسی استخر وجود ندارد و می‌توانید آن را به هر شکلی که دوست دارید اجرا کنید؛ البته توصیه میشود شکل آن متناسب با طرح و نمای کلی معماری بنای شما باشد.
ما معمولا استخرها را به شکل مستطیل میبینیم، زیرا از قدیم طرز ساختن، شیب‌بندی، تمیز کردن و حتی آب‌بندی آن آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر بوده است.اما امروزه بدون محدودیت می‌توانید هر شکلی برای استخر خود متصور شوید.
۲. استایل و نما
تا یک یا دو دهه پیش معمولا عادت داشتیم که از بالا و تنها سطح استخر را ببینیم، اما اکنون همه چیز متفاوت است و سازندگان استخرها ما را هر روز بیشتر شوکه می‌کنند. آن‌ها روی اغلب سطوح استخر می‌سازند، دیوارها را نازک کرده و حتی شفاف می‌کنند، حتی ممکن است روی کف شفاف نیز اقدام به ساخت استخر کنند. چنین نماهایی نه تنها بر زیبایی استخر می‌افزایند بلکه شور و هیجان شنا کردن در آن‌ها را نیز افزایش می‌دهند. استخر شیشه ای میتواند دارای وجه یا وجوه شیشه ای در ابعاد متنوع باشد.
۳. موقعیت اجرای استخر
مکان قرارگیری استخر نیز بسیار مهم است و باید بدانید که بهترین مکان برای احداث این فضا کجاست.
خوب است بدانید که بهترین مکان برای احداث استخر روباز جایی است که:
- تا آنجا که میشود در طول روز از نور آفتاب برخوردار باشد و سیستم روشنایی آن تنها در شب روشن شود.
- دومین نکته در خصوص مکان استخر، حفظ حریم شخصی و خصوصی افراد است. استخر میتواند در مکانی باشد که در معرض دید عموم قرار نگیرد.
- نکته مهم دیگر شناسایی جهت وزش باد است. استخرها معمولا نباید در جهت مسیر وزش باد ساخته شوند، بنابراین جایی را پیدا کنید که در معرض وزش باد نباشد.
۴. سایز
اندازه استخر نقش بسیار مهمی در طراحی و اجرای استخرها دارد. متخصصان ساخت استخر باید بدانند که فضای شما چقدر است و اطلاع داشته باشند باید دقیقا چه نوع استخری را برای شما پیاده کنند.
معمولا برای پیدا کردن اندازه مناسب استخرتان باید سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
- متراژ منزل، باغ یا حیاط شما چقدر است؟
- تمایل دارید چه متراژی از زمین خود را به ساخت استخر اختصاص دهید؟
- چند نفر می‌خواهند از فضای استخر شما بهره ببرند؟
- قصد شما از ساخت استخر تفریح و ورزش است یا کاربرد درمانی دارد؟
ابعاد استخر
استخرها معمولا با توجه به استانداردهای جهانی باید ساخته شوند.
معمولا استخرهای عمومی به صورت مستطیل ساخته می‌شوند. هر یک از مجموعه‌های ورزشی دارای چند استخر شنا مخصوص هستند؛ برای مثال استخر شیرجه، استخر کودکان، استخر بزرگسالان، پارک آبی و …
مثلا ابعاد استخر عمومی باید بین ۲۵ تا ۵۰ متر طول و ۱۲.۵ تا ۲۵ متر نیز عمق داشته باشد.
عمق استخر عمومی بر خلاف استخر خانگی باید استاندارد و با شیب ۰.۵ تا ۳ متر باشد.
متریال پایه ساخت استخر
سازه اصلی ترین مسأله در خصوص پایداری استخر است.
فاکتورهایی که در سازه استخر تاثیرگذار هستد معمولا شکل و عمق آن می‌باشند. هرچند اغلب افرادی که استخر دارند از سازه‌های معمول و ساده برای ساخت استخر خود استفاده می‌کنند، اما هستند کسانی که به سلیقه خودشان و با توصیه مشاور سازنده استخر، سازه‌های مختلف و شکیلی را انتخاب می‌کنند. این افراد باید هزینه‌های بالاتری بپردازند؛ درواقع هرچه شکل و متریال سازه استخر پیچیده‌تر باشد، هزینه‌ها نیز بالاتر می‌رود.
رایج‌ترین سازه‌های استخر معمولا از بتن ساخته می‌شوند؛ زیرا بتن هم مقاومت بالایی دارد، هم شکل‌پذیر است و هم هزینه‌های نسبتا کمتری در بر دارد. اما اگر بخواهیم سازه استخر را با ضخامت کمتر و در طبقات بالاتر مثل سقف یا تراس اجرا کنیم، معمولا از سازه‌های فلزی یا فایبر گلاسی برای ساخت استخر بهره می‌بریم.
آب بندی استخر
استخر باید از هر لحاظ آب بندی شود تا در هیچ نقطه ای نشت ندهد. در بازار سیستم‌های عایق‌بندی مختلفی وجود دارد که انواع مرغوب آن معمولا دارای ویژگی‌های زیر هستند:
- باید در برابر نمک‌ها و انواع قلیاها مقاوم و بادوام باشند.
- در مقابل تغییرات ناگهانی و سریع آب و هوایی و دمایی مقاوم باشند.
- قابل اجرا در محدوده‌های دمایی مختلف باشند.
- خاصیت چسبندگی داشته باشند.
- منعطف باشند.
- در برابر فاکتورهایی مثل فشار آب، ضربه و ساییدگی مقاوم باشند.
- بتوانند روی ترک‌ها پل ببندند.
- و در نهایت در مقابل فشار و یا عوامل مکانیکی مقاوم باشند.
سخن آخر
از آن‌جایی که اغلب استخرها با سازه‌های بتنی طراحی می‌شوند و به اجرا در می‌آیند، برای آب‌بندی آن‌ها معمولا از افزودنی‌های مخصوص استفاده میشود که به بتن اصلی اضافه می‌شوند تا مانع از نشت آب شوند. اما اگر با این روش اقدام به ساخت استخر کنیم، پس از آب‌گیری ترک‌هایی در سطح بتن ایجاد میشود و آب کم کم از ترک‌ها عبور کرده و به آرماتور فولادی که پایه و اساس استخر هستند آسیب می‌رساند که موجب خوردگی جزئی تا شدید آن‌ها میشود.
بنابراین امروزه برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی از آب‌بندی‌های پلیمری چسبنده یا FRP استفاده میشود که نه تنها عایق‌های بهتری هستند بلکه ماندگاری بالایی نیز دارند.
